Milli Ekonomi Modeli
Prof. Dr. Haydar Baş

Milli Ekonomi Modeli

TAKDİM ve TAKRİZ

TAKDİM / Prof. Dr. Ata SELÇUK

TAKDİM / Prof. Dr. Ata SELÇUK

Kalkınamayan, global bataklıkta kalkınmak için çır­pındıkça daha da batan topluluklara müjdeler olsun! Milli Ekonomi Modeli ile Sosyal Devlet Projesi'ni orta­ya atan, zayıf devleti değil her işte halk...

TAKRİZ / Prof. Dr. Goulnar Baltanova

TAKRİZ / Prof. Dr. Goulnar Baltanova

Prof. Dr. Haydar Baş'ın 'Milli Ekonomi Modeli' yal­nız Türkiye ve Müslüman dünyası için değil, günü­müzün tüm medeniyetleri için mühim vakadır. Ve bu­nun, dünya ekonomi düşüncesi gelişiminde yeni bir ...

TAKRİZ / Prof. Dr. Viktor Volkonskiy

TAKRİZ / Prof. Dr. Viktor Volkonskiy

Prof. Dr. Haydar Baş'ın kitabının asıl değeri, tekrarla­mak istiyorum ki, şu anda iktisat biliminde hakim olan liberal görüşe ve (çoğu zaman alternatifsiz diye sunu­lan) liberal teoriye alternatif ola...

I- MİLLİ EKONOMİ MODELİ'NİN TEMEL FELSEFESİ

Milli Ekonomi Modeli Nedir?

Milli Ekonomi Modeli Nedir?

Milli Ekonomi Modeli, insanın sınırlı ihtiyaçlarının sınırsız kaynaklardan karşılanması ilmi ve ülkelerin gerektiğinde her türlü mal ve hizmeti üretebilme gücüne sahip olması, iç ve dış harcamalarının...

Milli Ekonomi Modeli'nde İnsan

Milli Ekonomi Modeli'nde İnsan

İnsan, ekonomi politikalarının hem hedefi, hem de konusudur. Ekonomi politikalarının gayesi insana da­ha yaşanabilir, daha rahat bir dünya sunmaktır. Elbette politikaların istenilen neticeler vermesi ...

II- MEM 'İN KAYNAKLARA TEMEL BAKIŞ AÇISI

Milli Ekonomi Modeli'nde Kaynak

Milli Ekonomi Modeli'nde Kaynak

İktisatçılar insanların ihtiyaçlarını sınırsız, fakat bu ihtiyaçlara cevap verecek olan mal ve hizmet miktarını sınırlı olarak tarif etmişlerdir. Buna gerek­çe olarak kaynakların sınırlı olması göster...

Kaynakların Değerlendirilmesinde İnsan

Kaynakların Değerlendirilmesinde İnsan

Kaynakların verimli kullanılması, kaynakları kul­lanan insanın keyfiyetine bağlıdır. En mükemmel sistemler bile onu uygulayacak insan olmadığında hiçbir şey ifade etmeyecektir. ...

Sınırsız Kaynaklar ve Nüfus Artışı

Sınırsız Kaynaklar ve Nüfus Artışı

Kaynakların sınırsız olduğu gerçeğinden ha­reketle, şu soruya cevap arayalım; insan nüfusu arttıkça ihtiyaç duyulan tüketim miktarı ile or­taya çıkan üretim miktarı arasında nasıl bir o­ran söz konusu...

III- MİLLİ EKONOMİ MODELİ'NDE PARA VE EMİSYON

Para Nedir?

Para Nedir?

Para hakkında günümüz iktisat modelleri yanlış ve eksik tarifler yapmışlardır. Kapitalist anlayışa göre para sadece mübadele ve ta­sarruf aracıdır. Bu anlayışta, paranın tahrik unsuru olma özelliği ve...

Paranın Temel Özellikleri

Paranın Temel Özellikleri

1. Tahrik Unsuru Olması 2. Emeğin ve Üretimin Karşılığı Olması 3. Mübadele Aracı Olması 4. Paranın Tasarruf Özelliği / Milli Ekonomi Modeli'nde para, emeği tahrik ederek mal ve hizmet üretimini sağlay...

Yeni Para Denklemi

Yeni Para Denklemi

Milli Ekonomi Modeli'mizin paraya getirdiği tarif­lere yeniden göz attığımızda, paranın mübadele ve de­ğer saklama (tasarruf) özelliğinin dışında iki yeni fonk­siyonunun olduğunu görürüz....

Emisyon

Emisyon

Emisyon, Merkez Bankasının dolanıma çıkardığı paradır ve piyasanın talebine bağlı olarak üretilir. E­misyon ile devletlerin elde ettiği gelire ise senyoraj geliri denir. Azgelişmiş ve gelişmekte olan ...

IV- MİLLİ EKONOMİ MODELİ'NDE MİKRO ANALİZ

Talep

Talep

Ekonominin iki temel ayağı vardır: Biri tüketim di­ğeri de üretimdir. Bu makro kavramlar da arz ve talep üzerine oturur. Esasında tüketimin olmadığı yerde üretimden bah­setmek mümkün değildir. Hiçbir ...

Arz ve Denge

Arz ve Denge

Arz, firmaların herhangi bir maldan üretip sat­mayı planladıkları miktarları gösteren bir çeşit fonksiyondur. Gerek arz, gerekse talep kavramları mikro analizin konusudur. Bilindiği üzere makro yoruml...

Değer ve Kâr Kavramı

Değer ve Kâr Kavramı

Üretilen mal ve hizmetin iki türlü değeri vardır. Birisi normal değeridir, diğeri ise piyasaların o­luşturduğu değerdir. Buna piyasa fiyatı da diyebi­liriz. Üretilen mal ve hizmetin normal değeri sağ­...

Verimlilik

Verimlilik

Verimlilik, genel hatlarıyla üretimin kullanılan gir­di miktarına oranıdır. Verimliliğin en yaygın kullanı­lan ölçüsü, emek saati başına üretim miktarıdır. Buna göre tek bir kaynağın verimliliği ölçül...

İş Gücü (Emek)

İş Gücü (Emek)

Ekonomi politikaları için önemli olan, toplu­mun bütün fertlerine iş ve aş imkanı sağlamaktır. Belli bir geliri olmayan, işi olmayan bireyler için enflasyonun düşmesi de, kamu bütçesinin fazlalık verm...

V- MİLLİ EKONOMİ MODELİ'NDE MAKRO ANALİZ

Tüketim

Tüketim

Bugün çağımızın en büyük problemi hane halklarının büyük bir kısmı­nın tüketebilme kabiliyetini yitirmiş olmasıdır. İş­te asıl üzerinde konuşulması gereken nokta tüketebilme kabiliyetlerinin bu bireyl...

Üretim

Üretim

Üretim ekonomilerde gerek mal, gerekse hizmet anla­mında üretim, kalkınmanın ve büyümenin tek kaynağıdır. Üretim olmadan ne insanlara istihdam sağlaya­bilir, ne de ihtiyacımız olan mal ve hizmetlere s...

GSMH

GSMH

Gayri Safi Milli Hâsıla (GSMH), bir ülkede belirli bir zaman diliminde (genellikle bir yılda) üretilen mal ve hizmet biçimindeki çıktıların pa­rasal değerlerinin toplamıdır. Büyüme ise; GSMH'nın belli...

VI- MEM 'İN BAZI TEMEL PROBLEMLERE YAKLAŞIMI

Enflasyon

Enflasyon

Enflasyon en basit tarifi ile fiyatlar genel seviyesi­nin yükselmesidir. Bu artış mal piyasalarında olabile­ceği gibi faktör piyasalarında da olabilir. Enflasyon ekonominin denge durumunda olma­masınd...

Talep Enflasyonu

Talep Enflasyonu

Enflasyonu iki kısımda ele almak gerekir. Birinci­si talep enflasyonu diğeri ise maliyet enflasyonudur. İsimlerinden de anlaşıldığı üzere birincisi talep fazlası ile ilgili, diğeri ise üretim maliyetl...

Maliyet Enflasyonu

Maliyet Enflasyonu

Enflasyonun ikinci sebebi de maliyettir. Maliyet enflasyonu, hammadde fiyatları, enerji giderleri, sigorta primleri, vergiler ve kredi faizle­rindeki artış veya işçi ücretlerinde meydana gelen artış o...

Deflasyon

Deflasyon

Deflasyon fiyatlar genel seviyesinde meydana ge­len sürekli düşüşün adıdır. Enflasyon ile mukayese edildiğinde ekonomiler i­çin çok daha tehlikeli bir durumu ifade etmektedir....

Faiz

Faiz

Hemen şunu başta ifade etmek gerekir ki faiz bir hastalıktır. Ekonomilerin dengesini bozan ve sermayenin belli ellerde tekelleşmesine yol aç­mak sureti ile sosyal adaletin gerçekleşmesine mani olan ik...

Faizli / Faizsiz Üretim Denklemi

Faizli / Faizsiz Üretim Denklemi

Yukarıda anlattığımız gibi gelir dağılımında mey­dana gelen bozukluk zaman içerisinde toplumun ciddi bir kısmının tüketme kabiliyetini yitirmesine neden olur. Faiz ödemeleri için vergileri arttırmak z...

Gelir Dağılımında Dengesizlik

Gelir Dağılımında Dengesizlik

Ekonomi politikalarının en önemli hedeflerin­den birisi de gelir dağılımını adil bir şekilde ya­parak, fertlerin gelirleri arasındaki farkı mümkün olan en az seviyeye indirmektir....

Gelir Dağılımını Bozan Faktörler

Gelir Dağılımını Bozan Faktörler

Gelir dağılımda bozukluk liberal görüşün "bıra­kınız yapsınlar bırakınız geçsinler" ilkesinin kapita­lizm adı altında ekonomik bir sistem olarak kendisi­ne hayat imkanı bulmasıyla başlamıştır. Kapital...

Milli Ekonomi Modeli'nde Gelir Dağılımı

Milli Ekonomi Modeli'nde Gelir Dağılımı

Milli Ekonomi Modeli'nin paraya ve devlete getir­diği tarif ve yüklediği görevler, mevcut ekonomi mo­dellerinin gelir dağılımının bozulmasına sebep olan bakış açılarının dışında yepyeni bir mahiyet ar...

VII- MEM 'DE EKONOMİ POLİTİKALARI

Devletin Ekonomideki Rolü

Devletin Ekonomideki Rolü

Devlet ekonomiye müdahale etmeli mi? Yoksa etmemeli mi? Edecekse ne kadar etmeli. Belki de iktisat tarihinde üzerinde en fazla tartışılan konu­lardan biri de devletin ekonomideki rolü olmuş­tur. Liber...

Sosyal Devlet Politikası

Sosyal Devlet Politikası

Milli Ekonomi Modeli'mizde daha önce de ifade ettiğimiz üzere, bizim için devlet "Sosyal Devlet"tir. Peki, sosyal planda devlet neler yapmalıdır dersek, bunları şöyle sıralayabiliriz:...

Maliye Politikası (Vergi Politikası)

Maliye Politikası (Vergi Politikası)

Yine altını çizmemiz gereken önemli bir nokta da e­konominin denge noktasının gelirin tüketime eşit oldu­ğu nokta değil, tüketimin üretime eşit olduğu noktadır. Eğer her gelir düzeyi için aynı oranlar...

Para Politikası ve Senyoraj

Para Politikası ve Senyoraj

Senyoraj, genel anlamda "paranın üretim maliyeti ile üzerinde yazılı değer arasındaki farktır." Bu farkın devletin kasasına gelir olarak girmesiyle devlet, vergi gelirlerinin dışında ciddi bir gelir d...

Milli Ekonomi Modeli'nde Senyoraj

Milli Ekonomi Modeli'nde Senyoraj

Senyoraj, insanımızın emek ve üretiminin kar­şılığı olan paranın devletin hükümranlık hakkını kullanarak, Merkez Bankası'nda emisyonunu genişletmesiyle karşılanması demektir. Modelimiz­de, devlet borç...

Kur Politikası

Kur Politikası

"Nasıl bir kur politikası" sorusuna cevap arama­dan önce kambiyo sisteminin bugünkü durumuna ve de kısaca tarihçesine bakalım. Bugünkü kambiyo sisteminin temelleri 1944 yı­lında ABD'nde New Hemshire e...

Dış Ticaret Politikası

Dış Ticaret Politikası

Dış ticaret, bir ülkenin diğer ülkelerle olan alışveri­şidir. Bağımsız ülkeler dış ticaret rejim ve uygulamala­rını kendi lehlerine göre düzenler. Gümrük tarifeleri, kur politikası, dış ticaret anlaşm...

VIII- MEM 'İN KAYNAKLARINA TÜRKİYE ÖRNEĞİNDE GENEL BİR BAKIŞ

Tarım

Tarım

Ülkeler için günümüzdeki en önemli kaynaklardan biri tarımdır. Ancak bu konuda da küresel güçlerin uyguladığı tarım politikaları sebebiyle, azgelişmiş ve­ya gelişmekte olan ülkelerin dünya besin kayna...

Milli Ekonomi Modeli'nde Tarım

Milli Ekonomi Modeli'nde Tarım

Milli Ekonomi Modeli'nin tarım uygulamalarına örnekler aşağıdadır. 1. Çiftçiden, planlı ve sürekli üretime katıldığı süre­ce vergi alınmayacak ve ürün alım garantisiyle doğru­dan desteklenecektir. ...

Hayvancılık

Hayvancılık

Bugün ve gelecekte önemi değişmeyecek konula­rın başında yeterli ve dengeli beslenme gelmektedir. Bu açıdan bakıldığında hayvansal ürünler taşıdıkları özellikler nedeniyle vazgeçilmez bir konumdadır. ...

Denizcilik

Denizcilik

Üç tarafı sularla çevrili olan Türkiye'nin bu im­kandan yeterince faydalanamadığı ortadadır. Su ü­rünlerinin ekonomideki yerinin yüzde 4-5'lerde olduğu düşünülürse bu alanda ülkemizin ne kadar geri ka...

Ormancılık

Ormancılık

Orman, ağaç topluluklarının bulunduğu mekan olmasının yanında, başta odun hammaddesi ol­mak üzere çok değişik ürünler ve hizmetler ürete­rek topluma fayda sağlayan canlı ve dinamik bir kaynaktır. Orma...

Madencilik

Madencilik

Yeraltı kaynakları bir millete ait olan doğal zenginliklerdir. Devletlerin yapması gereken, bu kaynakları milletinin menfaatine millet ile birlikte çıkarmak, işlemek ve satmaktır. Bu kaynakların, ait ...

Enerji

Enerji

Teknolojinin her geçen gün ilerlemesi, enerjiye olan ihtiyacın da günden güne artmasını sağlamıştır. Dolayısıyla enerji kaynaklarının stratejik önemi her geçen gün artmaktadır....